بازتولید نقش های جنسیتی در کتاب های فارسی مقطع ابتدایی

چکیده: در سالیان اخیر، تغییراتی مهم در تدوین کتاب‏ها‏ی درسی صورت پذیرفته و محتوای آن ها بازنگری شده است. تحقیق حاضر، شیوه ی بازتولید نقش های جنسیتی در محتوای کتاب‏های فارسی دوره ی دبستان را مطالعه می کند. به همین منظور، محتوای کتاب‏ها‏ در چهار مؤلفه ی تصاویر، خویشاوندان، والدین و نقش های شغلی با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا مطالعه شده است. یافته ها نشان می‏دهد که تصاویر جنس مذکر به وضوح بیشتر از تصاویر جنس مؤنث است. زنان بیشتر در نقش‏های کودکی و نوجوانی و مردان عمدتاً در نقش‏های بزرگ سالی به تصویر کشیده شده اند. هم چنین، خویشاوندان مذکر به نحوی چشم گیر بیش از خویشاوندان مؤنث منعکس شده اند. اگرچه در سالیان اخیر تعداد و تنوع مشاغل معرفی شده بیشتر شده، ولی نسبتِ مشاغل زنانه کمتر و نسبتِ مشاغل مردانه بیشتر شده است. بر اساس نتایج، انتساب نقش خانه‏داری به زنان کاهش و ترسیم زنان در نقش‏های حرفه‏ای و تخصصی افزایش یافته است. بر خلاف سایر موارد، در معرفی والدین، انعکاس نقش های جنسیتی زنان بیش از مردان بود.